مقاله پژوهشی
فرید واحدی یگانه؛ محمدرضا پورمحمدی؛ سامان صلواتی؛ شیلان حیدرمنش
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
تغییرات کاربری زمین و توسعه‌ی شهری از مباحث اساسی در برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌های توسعه شهری به شمار می‌آیند. مطالعه‌ی میزان تغییرات در گذشته و پیش‌بینی این تغییرات در آینده نقشی بسزا در ساماندهی فضاهای شهری دارد. در اثر تغییرات کاربری زمین شهری الگوهای کاربری زمین گوناگونی شکل می‌گیرد که این الگوها نیروهای پیشران گوناگونی در مناطق ...
بیشتر
تغییرات کاربری زمین و توسعه‌ی شهری از مباحث اساسی در برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌های توسعه شهری به شمار می‌آیند. مطالعه‌ی میزان تغییرات در گذشته و پیش‌بینی این تغییرات در آینده نقشی بسزا در ساماندهی فضاهای شهری دارد. در اثر تغییرات کاربری زمین شهری الگوهای کاربری زمین گوناگونی شکل می‌گیرد که این الگوها نیروهای پیشران گوناگونی در مناطق مختلف دارد. بنابراین هدف این تحقیق شناسایی و تحلیل نیروهای پیشران تغییرات کاربری زمین شهری و تحلیل مکانیزم روابط این نیروها با روش تحلیل اثرات متقاطع (آینده‌پژوهی) در شهر سنندج می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی است و روش جمع‌آوری داده‌ها اسنادی و پیمایشی از طریق پرسش‌نامه است. جامعه‌ی آماری این پژوهش کارشناسان مسائل شهری شامل اساتید دانشگاه، دانشجویان مرتبط با موضوع، کارشناسان امور شهری، مسئولین شهری و... است. به منظور تحلیل داده‌ها از روش تحلیل اثرات متقاطع با بهره‌گیری از نرم‌افزار MICMAC استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که سیستم شهری سنندج در وضعیت ناپایداری قرار دارد. همچنین از لحاظ تاثیرگذاری به ترتیب با میانگین وزنی و ستونی پیشران‌ها، عوامل سیاست‌ها و قوانین (5/68)، محیطی (5/65)، فرهنگی (12/65)، اجتماعی / جمعیتی (66/63)، امکانات زیرساختی (63)، اقتصادی (78/61)، نهادی (75/61) و فضایی – کالبدی (2/59) در تغییرات کاربری زمین شهری سنندج بیشترین تاثیر را دارند. همچنین سه عامل مهاجرت، منزلت اجتماعی و توزیع عادلانه خدمات شهری بعنوان پیشران‌های استراتژیک مشخص شدند.
مقاله پژوهشی
جامعه‌شناسی شهری
نیما بردیا فر
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
چکیدهزنان به عنوان نیمی از جمعیت تهران یکی از اقشار تأثیرگذار در بروز بحران آب و در عین حال حل مسائل مرتبط با آن هستند. بر مبنای فرایند اجتماعی مطرح شده در این پژوهش در دوران جدید نوعی روانشناسی خاص در زنان بروز کرده است که آن‌ها را نسبت به هر دوره تاریخی دیگری متمایز می‌سازد به نحوی که آن‌ها را به مثالی بی‌مانند در میان اسلاف هم‌جنس ...
بیشتر
چکیدهزنان به عنوان نیمی از جمعیت تهران یکی از اقشار تأثیرگذار در بروز بحران آب و در عین حال حل مسائل مرتبط با آن هستند. بر مبنای فرایند اجتماعی مطرح شده در این پژوهش در دوران جدید نوعی روانشناسی خاص در زنان بروز کرده است که آن‌ها را نسبت به هر دوره تاریخی دیگری متمایز می‌سازد به نحوی که آن‌ها را به مثالی بی‌مانند در میان اسلاف هم‌جنس خود از یکسو و مردان از سوی دیگر بدل ساخته است. در این پژوهش از روش کیفی مردمنگاری برای انجام عملیات پژوهش و کلیه مراحل کار میدانی استفاده شده است. یافته-های این پژوهش برآمده از تجربه زیسته زندگی پژوهشگران در تهران، مشاهدات و مصاحبههای با طبقات مختلف شهری است. این مطالعه نشان می‌دهد زنان به واسطه تغییرات ساختاری و تکنولوژیک سال‌های اخیر از یکسو و انتظار نقش ناشی از ایدئولوژی نقش جنسی از سوی دیگر، به کارگزاران اخلاق متمدنانه در تأمین بهداشت عمومی و مصرف افراطی آب مبدل شده-اند. شستشوی مداوم فضاها (توالت، حمام، آشپزخانه، حیاط)، وسایل منزل (ظروف، البسه، فرش، پرده) و تمرکز بر بهداشت خود و سایر اعضای خانواده از تغییراتی است که به واسطه این فرایند بیش از هر دوره تاریخی دیگری در زنان امروز قابل مشاهده است.
مقاله پژوهشی
سعید نصیری زارع
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
امروزه بیشتر محققان در بررسی مخاطرات طبیعی و شناسایی تغییرات دوره‌ای آن از فنون سنجش از دور استفاده می‌کنند و استفاده از این فنون به دلیل دقت و سهولت کاربرد آن همواره ابزار مفیدی برای محققان بوده است. در این میان، بررسی سیل به عنوان یک مخاطره طبیعی اغلب به عنوان یک پهنه آبی در تصاویر ماهواره‌ای به کمک شاخص‌های مختلف مورد بررسی قرار ...
بیشتر
امروزه بیشتر محققان در بررسی مخاطرات طبیعی و شناسایی تغییرات دوره‌ای آن از فنون سنجش از دور استفاده می‌کنند و استفاده از این فنون به دلیل دقت و سهولت کاربرد آن همواره ابزار مفیدی برای محققان بوده است. در این میان، بررسی سیل به عنوان یک مخاطره طبیعی اغلب به عنوان یک پهنه آبی در تصاویر ماهواره‌ای به کمک شاخص‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تحقیق به پهنه‌بندی نواحی روستایی آسیب‌دیده در سیل شهرستان هویزه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و به کمک فن سنجش از دور و شاخص اختلاف آب نرمال شده (NDWI) پرداخت. بدین ترتیب بعد از تهیه تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 برای سال‌های 2018 و 2019، خطای هندسی و رادیومتریک به عنوان پیش پردازش این نوع از داده‌ها در Envi 5.3 برروی آن‌ها انجام، شاخص اختلاف آب نرمال شده محاسبه و مناطق سیل‌زده با تفاضل پهنه آبی آن در سال پایه (2018) مشخص شد و در نهایت با خروجی آن در Arc Gis نواحی روستایی آسیب دیده در سیلاب شهرستان هویزه شناسایی شدند. نتایج تحقیق نشان داد، از میان 137 نقطه روستایی در این شهرستان، 10 روستا در سیلاب فروردین 1398، آسیب جدی دیده است. این تعداد از روستا، 19 درصد از جمعیت کل نواحی روستایی شهرستان هویزه که 38 درصد کل جمعیت شهرستان مورد مطالعه بوده در برداشته که جمعیت بالایی محسوب می‌گردد. بدین تریب با مشخص شدن نواحی روستایی آسیب دیده در شهرستان مورد مطالعه، برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت این نواحی برای برنامه‌ریزان ضرورت دارد.
مقاله پژوهشی
برنامه‌ریزی شهری
امین قهرمانی تولابی؛ ژیلا سجادی
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
عوارض و مشکلات نواحی فرسوده و ناکارآمد شهری، چندوجهی هستند و به شکل خاصی بروز می‌نماید. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانی‌های کارکردی و کالبدی این بافت‌ها به همراه افت شدید کیفی محیط شهری از جمله دلایلی است که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردهای نوینی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است. در همین ...
بیشتر
عوارض و مشکلات نواحی فرسوده و ناکارآمد شهری، چندوجهی هستند و به شکل خاصی بروز می‌نماید. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانی‌های کارکردی و کالبدی این بافت‌ها به همراه افت شدید کیفی محیط شهری از جمله دلایلی است که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردهای نوینی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است. در همین راستا هدف این پژوهش واکاوی پیشران‌های کلیدیِ موثر بر ارتقاء بافت‌های ناکارآمد شهری با رویکرد آینده‌پژوهی در شهر کرمانشاه می‌باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و با توجه به مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن روش توصیفی – تحلیلی می‌باشد و از تکنیک پویش محیطی و دلفی برای شناسایی شاخص‌ها استفاده شده است. سپس پرسشنامه‌ی نیمه‌ساختاریافته بین 45 کارشناس متخصص و خبره در حوزه‌ی مسائل شهری توزیع شد. و داده‌های بدست آمده از طریق نرم‌افزار MICMAC تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که سیستم شهری بخصوص در بخش بافت فرسوده‌ی شهر کرمانشاه شرایط ناپایداری را سپری می‌کند. همچنین بر اساس تحلیل‌های انجام گرفته، 19 عامل به عنوان پیشران‌های کلیدی مانند روش‌های آمرانه مدیریتی به منظور نوسازی بافت فرسوده، تمرکزگرایی، تزریق به موقع اعتبارات هنگام نوسازی بافت فرسوده ناحیه به صورت مستقیم و متغیرهای توجه به بهسازی و نوسازی در طرح‌های جامع و تفصیلی، حق مداخله شهروندان در ساخت و سازه، بسترسازی جهت ورود بخش خصوصی و تعادل‌بخشی و تحقق عدالت اجتماعی به صورت غیرمستقیم برای ارتقای کیفیت و عملکرد بافت‌های فرسوده معرفی شدند.
مقاله پژوهشی
جامعه‌شناسی شهری
مجتبی عطارزاده
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
افزایش شهرنشینی دردنیای جدید وتمرکز بزه کاری در این مناطق به دلیل ویژگی های خاص جوامع شهری مانند تراکم جمعیت وکاهش نظارت، شیوه های معماری وشهرسازی وسیاست مسکن، معضل حاشیه نشینی و... پدیده هایی همچون آلودگی های هوائی و صوتی ، میزان آسیب پذیری شهروندان در برابر عوامل محیطی را افزایش داده است.در توسل به خشونت و اعمال مجازات به منظور مهار ...
بیشتر
افزایش شهرنشینی دردنیای جدید وتمرکز بزه کاری در این مناطق به دلیل ویژگی های خاص جوامع شهری مانند تراکم جمعیت وکاهش نظارت، شیوه های معماری وشهرسازی وسیاست مسکن، معضل حاشیه نشینی و... پدیده هایی همچون آلودگی های هوائی و صوتی ، میزان آسیب پذیری شهروندان در برابر عوامل محیطی را افزایش داده است.در توسل به خشونت و اعمال مجازات به منظور مهار و مقابله با ناهنجاری های تهدیدگر امنیت شهری ،بیم آن میرود علت بروز فراموش شده ومبارزه با معلول جایگزین مبارزه با علت شودبه همین دلیل باید بیش از فعل ضد اجتماع ،به انسانِ فاعل آن و عوامل وعلل موثر بر او که سبب رفتارضداجتماعی می گردد،توجه شود.این نوشتار بر آن است تا با مفروض انگاشتن تاثیر رو یکردهای نوین در برنامه ریزی و طراحی محیط شهری بر ارتقای ضریب آسایش و ایمنی شهروندان،راه های عینیت یابی رویکردهای مذکور در کاهش اثرات زیانبار بر ساختار محیطی کالبدی شهر و سلامت جسمی -روانی شهروندان را مورد واکاوی قرار دهد.
ترویجی
مدیریت شهری
الهام قاسمی
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
جهانی شدن، یکی از مهمترین پدیده های تاریخی است که پیامدهای آن بر ساختارهای تولید و توزیع اقتصادی، تشکیلات دولتی و روابط بین المللی، الگوهای فرهنگی، شیوه های زندگی و شیوه تولید دانش و تبادل اطلاعات اثرگذار بوده است. کشورها یا به حفظ هویت فرهنگی میپردازند و در مقابل اثرات جهانی شدن مقاومت می کنند و یا به تدریج به تبدیل هویت فرهنگی بومی ...
بیشتر
جهانی شدن، یکی از مهمترین پدیده های تاریخی است که پیامدهای آن بر ساختارهای تولید و توزیع اقتصادی، تشکیلات دولتی و روابط بین المللی، الگوهای فرهنگی، شیوه های زندگی و شیوه تولید دانش و تبادل اطلاعات اثرگذار بوده است. کشورها یا به حفظ هویت فرهنگی میپردازند و در مقابل اثرات جهانی شدن مقاومت می کنند و یا به تدریج به تبدیل هویت فرهنگی بومی خود می پردازند و تلاش می کنند به یک فرهنگ جدید جهانی دست یابند. از این رو در بسیاری از کشورها الگوهای فرهنگ های محلی از بین رفته اند و یا با یک نوع فرهنگی جدید جایگزین شده اند که توسط رسانه های جمعی و با استفاده از الگوهای جهانی به دست آمده است. از این رو هدف این پژوهش پاسخ به این سوال است که جهانی شدن چه تاثیری بر هویت فرهنگی دارد و جهت این تغییر به کدام سمت است. روش پژوهش از نظرهدف کاربردی است. روش تجزیه تحلیل کیفی- توصیفی با رویکرد توصیفی تحلیلی است. نتیجه حاصله این است که فرهنگ به عنوان ذخیره کننده میراث تاریخی یک ملت، عامل مهمی در شکل دادن به هویت آن ملت دارد ومی تواند انتخاب بین حفظ هویت فرهنگی یا تبدیل هویت فرهنگی را جهت دهی کند؛ اما نیاز به برنامه دارد. از این رو حفظ هویت و مظاهر فرهنگی در رابطه با مکان خاص و موقعیت های جغرافیایی خاص هر بوم به حفظ هویت در عصر جهانی شدن کمک شایانی خواهد کرد.
