نویسنده

• آیدا الا الدین وندی

دانشگاه اصفهان

چکیده

مراتع با مساحتی حدود 25 درصد کل کره زمین و 55 درصد مساحت کل ایران، در تأمین تولیدات دامی، امنیت غذایی، حفاظت از اکوسیستم­های طبیعی، اشتغالزایی، افزایش درآمد روستاییان و عشایر، تقویت سفره­های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیل و ... نقش بسزایی را ایفا می ­نمایند تا جایی که از آن به‌عنوان عامل کلیدی توسعه پایدار کشورها یاد شود. با این وجود شواهد نشان می­ دهد مراتع طی سال ­های گذشته تاکنون با روند تخریبی فزاینده­ای مواجه شده ­اند و این مهم صدمات جبران ­ناپذیری را برای جوامع انسانی به همراه دارد. پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تخریب مراتع و شناسایی راهکارهای حفاظت از مراتع انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز از مطالعه 60 مقاله داخلی و خارجی و همچنین سایت­ها و گزارش­ های مرتبط با موضوع مورد مطالعه جمع ­آوری شده است. نتایج پژوهش نشان می ­دهد تخریب مراتع یک چالش جهانی است که شدت آن در کشورهای درحال توسعه بیشتر است و عوامل متعددی در تخریب مراتع دخیلی هستند که متناسب با شرایط مکانی و زمانی حاکم بر کشورها و مناطق مختلف، این عوامل متفاوت هستند. از مهم­ترین عوامل تخریب مراتع می ­توان به افزایش تعداد دام و عدم رعایت تناسب بین دام و مرتع، چرای زودرس، تغییر کاربری مراتع به اراضی زراعی، چرای طولانی، آتش ­سوزی، بوته ­کنی، مانور نظامی، احداث جاده و عملیات عمرانی، ضعف عوامل مدیریتی و قوانین و مقررات حفاظت از مراتع، خشکسالی، کاهش توان اقتصادی و فقر جوامع محلی، بی­‌نظمی در بارش و کاهش نزولات جوی، عدم اجرای طرح ­های مرتع داری و توجه ضعیف به مشارکت مردم در تهیه و تدوین این طرح ها، عدم به‌کارگیری دانش بومی در حفاظت از مراتع و تجزیه بافت و ساختار اجتماعی سنتی و بومی بهره ­برداران، اشاره کرد. در نهایت بر اساس یافته ­های حاصل شده راهکارهایی برای حفظت از مراتع ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

• توسعه پایدار
• منابع طبیعی
• مرتع
• تخریب و حفاظت مراتع

عنوان مقاله [English]

The affective factors on pastures destruction and identifying its protection aproaches

نویسنده [English]

• Ayda ALAALDINVANDI

university of Isfahan

چکیده [English]

Pastures which cover around 25 and 55 percent of total area of the Earth and Iran, respectively, play a significant role in supplying livestock production, food security, protecting natural ecosystem, job creation, increasing the income of villagers and nomads, amplification of underground water reservoir, flood prevention and so on. These cause pastures to be referred as a key factor for sustainable development of countries. This present descriptive-analytical research is conducted with the aim of identifying the affective factors on pastures destruction and their protection approaches. The required information for studying 60 domestic and foreign articles as well as sites and relevant reports are gathered. The results reveal that several factors are involved in deterioration of pastures which can have different effects based on location and temporal conditions of various countries and regions. The most important factors are the increase of number of livestock and the absence of balance between livestock and pastures, premature grazing, transforming pastures to agricultural lands, continuous grazing, fire, bush cutting, military maneuvers, road construction and construction operations, weak management factors and the absence of effective dissuasive laws and regulations for pastures protections, drought, reduction of economic power and poverty of local communities, irregularities in and decrement of rainfalls, non-implementation of rangeland plans and insufficient attention to people’s cooperation in preparation of such plans, lack of local knowledge utilization in pastures protection and decomposition of traditional and native social structures of beneficiaries. Finally, based on the findings, some solutions for pastures protection are
proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sustainable development
• Natural source
• Pastures
• Destruction and protection of pastures