مطالعات شهری
پرستو داروئی؛ مینا کشانی همدانی
چکیده
زیست پذیری در معنای اصلی و کلی خود به مفهوم دستیابی به قابلیت زندگی است که بر کیفیت زندگی در سطح محلی متمرکز است و در طول سال‌ها تکامل یافته و اغلب منعکس‌کننده رابطه‌ای ایده‌آل بین محیط زندگی و زندگی اجتماعی است. با توجه به این موضوع، شکل‌گیری سکونتگاه‌ها به ویژه در مناطق گرم و خشک و زیست پذیری آنها، نماد بارز تعامل انسان و طبیعت ...
بیشتر
زیست پذیری در معنای اصلی و کلی خود به مفهوم دستیابی به قابلیت زندگی است که بر کیفیت زندگی در سطح محلی متمرکز است و در طول سال‌ها تکامل یافته و اغلب منعکس‌کننده رابطه‌ای ایده‌آل بین محیط زندگی و زندگی اجتماعی است. با توجه به این موضوع، شکل‌گیری سکونتگاه‌ها به ویژه در مناطق گرم و خشک و زیست پذیری آنها، نماد بارز تعامل انسان و طبیعت در محیط بیابانی، باوجود مشکلات موجود در نحوه تأمین آب و محدودیت منابع آبی است. از اقدامات ابتکاری سازگاری ایرانیان با اقلیم خشک و کم آبی، قنات است که به عنوان یک سیستم آبرسانی پایدار، مستقیماً بر شیوه زیست و زیست‌پذیری این مناطق اثرگذار بوده است. به همین منظور در این پژوهش به بازشناسی اهمیت و نقش قنات بر زیس تپذیری سکونتگاه های شهری و روستایی پرداخته شده است. به این منظور با به‌کارگیری روش فراترکیب از میان 58 مقاله انتخاب شده، تعداد 27 مقاله به صورت مدون و اصولی فیلتر و سپس کدگذاری گردید. با بررسی این مقالات، در ابتدا 164 کد باز و در نهایت 5 مقوله به عنوان ابعاد اصلی زیست پذیری شامل ابعاد زیست محیطی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی به عنوان نقش قنات بر زیست‌پذیری سکونتگاه‌های انسانی که در پژوهشهای داخلی و خارجی به آنها اشاره شده بود، شناسایی، استخراج و دسته بندی گردید. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نظام قنات به صورت مجموع های از اجزای مرتبط و بر مبنای چارچوبی دیرپا از روابط بر تمام سکونتگاه های انسانی و زیست پذیری آنها تأثیر داشته است.
مینا کشانی همدانی
چکیده
توجه به منظر شهری با توجه به اینکه بیشترین ارتباط بصری شهروندان با بدنه شهری را در برگرفته و منتقل کننده اطلاعات زیادی از محیط پیرامون به افراد است، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های پژوهشی و اجرایی پژوهشگران و صاحب نظران حوزه معماری و شهرسازی است. امروزه با توجه به عدم وجود ضوابط منسجم و نظارت دقیق و درست بر اجرای آن در حوزه طراحی و ...
بیشتر
توجه به منظر شهری با توجه به اینکه بیشترین ارتباط بصری شهروندان با بدنه شهری را در برگرفته و منتقل کننده اطلاعات زیادی از محیط پیرامون به افراد است، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های پژوهشی و اجرایی پژوهشگران و صاحب نظران حوزه معماری و شهرسازی است. امروزه با توجه به عدم وجود ضوابط منسجم و نظارت دقیق و درست بر اجرای آن در حوزه طراحی و اجرای نماهای شهری، با نوعی اغتشاش بصری و بحران در منظر جداره های شهری روبه رو هستیم. از این رو با تعریف برنامه هایی با چارچوب مدیریت و ساماندهی مناظر نازیبای شهری، از سوی حوزه مدیریت شهری، سعی می گردد با راهکارهای مختلف، در راستای ارتقای کیفیت بصری این نماها گام برداشت؛ بنابراین با توجه به میزان مداخله در اجزای نما به منظور اعمال اصلاحات در قالب مرمت، ساماندهی و پیرایش جداره های شهری، در برخی از شهرها با مداخله شهرداری، اقدامات اجرایی در این خصوص انجام گردیده است. از این رو در این مقاله سعی گردیده یکی از اخیرترین تجارب موجود در این حوزه در شهر اصفهان (محورهای عسکریه و علم الهدی) در قالب فرآیند علمی و اجرایی انجام شده، مرور شد و درس هایی که از این تجربه به دست آمده، ارائه گردد. به طور کلی این مطالعه، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که با چه اقداماتی می توان منظرشهری جداره های شهری موجود را اصلاح و پیرایش نمود؟ و سپس با معرفی 10 گام علمی و اجرایی در طرح «تهیه اسناد اجرایی پروژه پیرایش، مرمت، ساماندهی و نظارت بر اجرا» راهبردهای به دست آمده در چارچوب طرح مذکور به عنوان اقدامات پیرایش شهری، ارائه شده است.
مریم کریمی آذر داریانی؛ مینا کشانی همدانی
دوره 1399، شماره 15 ، شهریور 1399
چکیده
با توجه به کاربست رویکرد بازآفرینی شهری پایدار در عرصه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، انجام طرح‌های مطالعاتی و اجرایی در این حوزه، در چشم‌انداز اجرایی بسیاری از سازمان‌های متولی امر تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در شهر دیده می‌شود. یکی از طرح‌هایی که اخیراً توسط شهرداری اصفهان در محلات مناطق پانزده‌گانه شهر اصفهان، مورد توجه قرار ...
بیشتر
با توجه به کاربست رویکرد بازآفرینی شهری پایدار در عرصه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، انجام طرح‌های مطالعاتی و اجرایی در این حوزه، در چشم‌انداز اجرایی بسیاری از سازمان‌های متولی امر تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در شهر دیده می‌شود. یکی از طرح‌هایی که اخیراً توسط شهرداری اصفهان در محلات مناطق پانزده‌گانه شهر اصفهان، مورد توجه قرار گرفته و شرح خدمات و روند مطالعات آن قرابت بسیاری با مفهوم بازآفرینی شهری دارد، «طرح ارتقاء کیفی محلات اصفهان» است. این طرح‌ها با توجه به نگاه همه‌جانبه نسبت به بافت محله و به‌کارگیری روش‌های مشارکت اجتماعی ساکنین در پیشبرد طرح، سعی در به‌کارگیری رویکرد بازآفرینی شهری پایدار در قالب ابزارهای اجرایی و کاربردی دارد. آنچه در انجام مطالعات مذکور حائز اهمیت است، تجارب حاصل از انجام مطالعات در سه سطح کلی شامل: انجام مطالعات، تدوین و تصویب پیشنهادات و اجرای پیشنهادات نهایی طرح می‌باشد. گذشته از وجود نکات مثبت فراوان در تدوین طرح مذکور و قرابت نظری و عملی آن با مفهوم بازآفرینی شهری، با توجه به عدم پیشینه درازمدت در انجام چنین طرحی، وجود چالش‌ها و نقص‌هایی در حین انجام مطالعات اجتناب‌ناپذیر بوده است. از این رو، در مقاله پیش رو سعی شده است با نگاهی گذرا بر تجارب حاصل از انجام طرح ارتقاء کیفی سه محله از محلات اصفهان، علاوه بر مرور نکات مثبت، چالش‌های مزبور در دو بخش کلی چالش‌های قانونی و چالش‌های اجرایی، ارائه و به مقایسه چالش‌های مورد نظر در هر سه محله پرداخته شود. بدیهی است، در این نوشتار کوتاه، مجال ارائه تمام نقاط قوت و کاستی‌ها وجود ندارد، اما سعی شده، اهم ویژگی‌های مذکور، به عنوان یک تجربه عملی ملموس، در پیوند با بافت اجتماعی، فرهنگی و کالبدی طرح ارائه گردد.
