برنامهریزی شهری
فرشاد طهماسبیزاده؛ شیوا بنیادی؛ سعادت قلیپور؛ نازنین محمدیان
چکیده
کاربری اراضی شهری، هستۀ اصلی برنامهریزی شهری و محور توسعۀ پایدار شهر است. ارزیابی و تحلیل کاربریهای شهری، براساس الگوها و استانداردهای بهینۀ زیست در جوامع شهری ضرورتی انکارناپذیر است. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل کمی سطح توسعۀ کاربری اراضی وضع موجود در منطقۀ پانزده شهر اصفهان از دیدگاه شهر سالم است. منطقۀ پانزده اصفهان ...
بیشتر
کاربری اراضی شهری، هستۀ اصلی برنامهریزی شهری و محور توسعۀ پایدار شهر است. ارزیابی و تحلیل کاربریهای شهری، براساس الگوها و استانداردهای بهینۀ زیست در جوامع شهری ضرورتی انکارناپذیر است. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل کمی سطح توسعۀ کاربری اراضی وضع موجود در منطقۀ پانزده شهر اصفهان از دیدگاه شهر سالم است. منطقۀ پانزده اصفهان در سال 1392 به شهر اصفهان الحاق شد و ازنظر توسعۀ کاربری اراضی با سایر مناطق شهر متفاوت است. ازنظر روششناسی براساس ماهیت هدف، این پژوهش از نوع کاربردی و براساس ماهیت روش از نوع توصیفی-موردی و تحلیلی است. در گردآوری دادهها از روش اسنادی و پرسشنامه، در تجزیهوتحلیل دادهها از استانداردهای شهر سالم و مدل ضریب مکانی شاخص (LQ) و آزمون تیتک نمونهای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که وضعیت توسعهیافتگی کاربریهای خدمات تجاری، آموزشی، بهداشتی و درمانی، پارک و فضای سبز، ورزشی، فرهنگی، مذهبی و... در منطقۀ پانزدۀ شهر اصفهان در مقایسه با سرانههای شهر سالم، سرانههای استاندارد شورایعالی شهرسازی و معماری، سرانههای پیشنهادی طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان و سرانههای وضعیت موجود کل شهر اصفهان نامطلوب و نامناسب است. همچنین تحلیل آزمون تی نشان داده است که وضعیت دسترسی به شاخصهای شهر سالم از دیدگاه شهروندان نیز نامطلوب است. این نتایج نشان میدهد که منطقۀ پانزده اصفهان نیازمند ارتقای شاخصهای توسعه در زمینۀ نیازهای اساسی زندگی شهری در کاربری اراضی است.
برنامهریزی شهری
مینا حیدری تمرآبادی
چکیده
این پژوهش مربوط به ارزیابی مؤلفههای زیبایی محیط بر کیفیت فضاهای عمومی در منطقۀ عظیمیۀ شهر کرج است. چهار مؤلفۀ کیفیت فضاهای عمومی و چهارده مؤلفۀ زیبایی محیط برگزیده شدهاند. در مرحلۀ بعد ارتباط این دو دسته متغییرها و وضعیت آنها در سطح منطقه ارزیابی شده است. روش پژوهشْ توصیفی- پیمایشی است. چکلیستی از مؤلفهها تنظیم شد. برای ...
بیشتر
این پژوهش مربوط به ارزیابی مؤلفههای زیبایی محیط بر کیفیت فضاهای عمومی در منطقۀ عظیمیۀ شهر کرج است. چهار مؤلفۀ کیفیت فضاهای عمومی و چهارده مؤلفۀ زیبایی محیط برگزیده شدهاند. در مرحلۀ بعد ارتباط این دو دسته متغییرها و وضعیت آنها در سطح منطقه ارزیابی شده است. روش پژوهشْ توصیفی- پیمایشی است. چکلیستی از مؤلفهها تنظیم شد. برای تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS و برای رتبهبندی محلهها از تکنیک رتبهبندی وایکور استفاده شده است. شاخصهای تعیینشدۀ کیفیت فضاهای عمومی شهری با استفاده از شاخص KMO مقداری بالاتر از 0.7 و مؤلفههای زیباشناسی بصری شهر مقداری بالاتر از 0.8 را کسب کردهاند و مقدار پایایی گویهها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 0.702 بوده است. برای تحلیل رابطۀ مؤلفهها کیفیت فضاهای عمومی از آزمون همبستگی و برای تحلیل فرضیۀ مربوط به وجود تفاوت معنادار بین مؤلفهها، با توجه به طبیعی نبودن دادهها، از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. در مرحلۀ بعد با استفاده از تکنیک رتبهبندی ویکور، محلههای سیزدهگانه براساس متغیرهای کیفیت فضاهای عمومی و زیباشناسی بصری رتبهبندی شدهاند. در محیط GIS لایۀ اطلاعاتی مربوط به شاخصها تشکیل و نقشههای توزیع فضایی ترسیم شود. نتایج پژوهش نشان داد تفاوت معناداری بین مؤلفههای کیفیت فضاهای عمومی و زیبایی محیط در سطح منطقۀ موردمطالعه وجود دارد. همچنین نتایج رتبهبندی نشان میدهد که در محلههایی که میزان مؤلفههای زیبایی در سطح پایینی قرار دارند (محله: تپۀ مرادآب، خیابان ایزدپناه، حسینآباد)، کیفیت محیطی کمتر در نتیجه وضعیت کیفیت منظر شهری و رفاه بصری کمتری دارند. در مقابل محلههای خیابان مهران، خیابان اسبی و خیابان رسالت از منظر کیفیت محیط و زیبایی نمای شهری در وضعیتی خوبی قرار دارند.
برنامهریزی شهری
مریم دانشور
چکیده
با افزایش جمعیت و تعداد شهرها در قرن حاضر خصوصاً در کشورهای در حال توسعه، کیفیت زندگی در شهرها به موضوع مهمی در برنامهریزی شهری تبدیل شدهاست. طرح جامع (توسعه و عمران) شهر یکی از مهمترین اسناد توسعه شهری است که در فرایندی هزینهبر در مراجع محلی و ملی به تصویب میرسد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه مولفههای کیفیت زندگی در فرایند ...
بیشتر
با افزایش جمعیت و تعداد شهرها در قرن حاضر خصوصاً در کشورهای در حال توسعه، کیفیت زندگی در شهرها به موضوع مهمی در برنامهریزی شهری تبدیل شدهاست. طرح جامع (توسعه و عمران) شهر یکی از مهمترین اسناد توسعه شهری است که در فرایندی هزینهبر در مراجع محلی و ملی به تصویب میرسد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه مولفههای کیفیت زندگی در فرایند تصویب طرح جامع سوم شهر مشهد مشهد است. فرایند تصویب این طرح در سال 1389 آغاز شده و در نهایت طرح در سال 1396 ابلاغ شده است. به منظور مطالعه اسناد تصویب طرح از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. ابزار جمعآوری دادهها اسنادی و ابزار تحلیل داده به صورت تحلیل محتوای قیاسی در نرم افزار مکسکیودا بودهاست. بر اساس مطالعات مبانی نظری مولفههای کیفیت زندگی در فرایند برنامهریزی در دو بعد ماهوی و رویهای شناسایی شده است. در بعد ماهوی زیرساختهای بهداشتی، درمانی، تفریحی، آموزشی، تکنولوژیکی، محیط طبیعی، اجتماعی و اقتصادی مد نظر بوده و در بعد رویهای ملاحظات کیفی در رویکرد برنامهریزی، ملاحظات کیفی در اسناد برنامهریزی، ملاحظات کیفی در اجرای برنامه، سازمان برنامهریزی و سلسله مراتب برنامهریزی مورد توجه بودهاست. در نتیجه تحلیل صورتجلسات طرح، 1034 کد شناسایی شده و با توجه به مدل مفهومی شناسایی شده در ادبیات نظری طبقهبندی شدهاند. بر اساس یافتههای پژوهش، 81.23% کدهای شناسایی شده رویهای و 18.76% ماهوی بودهاند. در صورتجلسات تصویب طرح، به سازمان برنامهریزی بیشترین میزان توجه صورت گرفته اما به زیرساخت تکنولوژیکی و ملاحظات کیفی در اجرای برنامه پرداخته نشده است. در مقیاس محلی (شامل صورتجلسات کمیسیون تخصصی کارگروه، کارگروه امور زیربنایی و شهرسازی و شورای برنامهریزی استان) نسبت توجه به ایعاد ماهوی کیفیت زندگی در برنامهریزی شهری تقریباً دو برابر مقیاس ملی (کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری و شورایعالی شهرسازی و معماری) بوده است. براساس یافتههای پژوهش پیشنهاد میشود ابعاد ماهوی کیفیت زندگی در فرایند تصویب طرحهای توسعه شهری، خصوصاً در مقیاس ملی مورد توجه ویژه مسئولان امر قرار گیرد.
برنامهریزی شهری
امین قهرمانی تولابی؛ ژیلا سجادی
دوره 1400، شماره 18 ، خرداد 1400
چکیده
عوارض و مشکلات نواحی فرسوده و ناکارآمد شهری، چندوجهی هستند و به شکل خاصی بروز مینماید. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانیهای کارکردی و کالبدی این بافتها به همراه افت شدید کیفی محیط شهری از جمله دلایلی است که سیاستگذاران و برنامهریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردهای نوینی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است. در همین ...
بیشتر
عوارض و مشکلات نواحی فرسوده و ناکارآمد شهری، چندوجهی هستند و به شکل خاصی بروز مینماید. افت منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانیهای کارکردی و کالبدی این بافتها به همراه افت شدید کیفی محیط شهری از جمله دلایلی است که سیاستگذاران و برنامهریزان شهری را مجاب به ارائه راهبردهای نوینی در مواجهه با مسائل و مشکلات آن کرده است. در همین راستا هدف این پژوهش واکاوی پیشرانهای کلیدیِ موثر بر ارتقاء بافتهای ناکارآمد شهری با رویکرد آیندهپژوهی در شهر کرمانشاه میباشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و با توجه به مؤلفههای مورد بررسی، رویکرد حاکم بر آن روش توصیفی – تحلیلی میباشد و از تکنیک پویش محیطی و دلفی برای شناسایی شاخصها استفاده شده است. سپس پرسشنامهی نیمهساختاریافته بین 45 کارشناس متخصص و خبره در حوزهی مسائل شهری توزیع شد. و دادههای بدست آمده از طریق نرمافزار MICMAC تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که سیستم شهری بخصوص در بخش بافت فرسودهی شهر کرمانشاه شرایط ناپایداری را سپری میکند. همچنین بر اساس تحلیلهای انجام گرفته، 19 عامل به عنوان پیشرانهای کلیدی مانند روشهای آمرانه مدیریتی به منظور نوسازی بافت فرسوده، تمرکزگرایی، تزریق به موقع اعتبارات هنگام نوسازی بافت فرسوده ناحیه به صورت مستقیم و متغیرهای توجه به بهسازی و نوسازی در طرحهای جامع و تفصیلی، حق مداخله شهروندان در ساخت و سازه، بسترسازی جهت ورود بخش خصوصی و تعادلبخشی و تحقق عدالت اجتماعی به صورت غیرمستقیم برای ارتقای کیفیت و عملکرد بافتهای فرسوده معرفی شدند.